Klachten en oorzaken
Een fistel bij de anus noemen we ook wel een peri-anale fistel. Een peri-anale fistel is een klein gangetje dat ontstaat door een ontsteking in de endeldarm. Deze darm ligt buiten de buikholte, tussen het vet van je billen. Omdat je lichaam de ontsteking daar moeilijk kan afsluiten, breekt het abces door naar buiten. Zo ontstaat er een gangetje (fistel) van de darm naar de huid rond je anus.
Via deze fistel kunnen pus en soms ontlasting naar buiten lekken. Daardoor blijft de ontsteking actief. Je kunt hierdoor last krijgen van:
- Pijn bij zitten, liggen of naar het toilet gaan
- Afscheiding van pus of vocht
- Jeuk of irritatie rond je anus
- Problemen met hygiëne, zoals vaak ondergoed moeten verschonen
Deze klachten kunnen veel invloed hebben op je dagelijks leven.
Behandelingstraject
1. Verwijzing
Zonder behandeling geneest een peri-anale fistel meestal niet. Voor een behandeling heb je een verwijzing van de huisarts nodig. Vertel waar je last van hebt en vraag om een verwijzing naar Franciscus Focus.
2. Onderzoek en diagnose
Tijdens het eerste gesprek bespreek je samen met de arts je klachten. Daarna onderzoekt de arts hoe de fistel precies loopt. Soms is extra onderzoek nodig, zoals een MRI. Op basis daarvan krijg je advies over de behandeling die het beste bij jouw situatie past.
3. Behandeling
Welke behandeling je krijgt, hangt af van hoe de fistel precies loopt. Samen met de arts bepaal je welke behandeling het beste bij je past, afhankelijk van de ernst van de klachten en je persoonlijke situatie.
Seton (draadje door de fistel)
Een seton is een dun draadje dat door het gangetje wordt gelegd. Hierdoor blijft de fistel open en kan pus goed wegstromen. De ontsteking komt zo tot rust. Je hebt minder pijn, maar de fistel verdwijnt niet helemaal. We gebruiken tegenwoordig Smoothsetons. Deze zijn zachter en je voelt ze bijna niet zitten.
Operatie (fistel doorsnijden)
Bij een eenvoudige, oppervlakkige fistel kan de arts het gangetje via een operatie openleggen. De wond kan dan van binnenuit genezen. Dit werkt goed, maar als er een stukje van je kringspier wordt doorgesneden, kan dat problemen geven met het ophouden van je ontlasting. Daarom wordt deze behandeling alleen gedaan als het veilig kan.
Slijmvliesverschuiving of LIFT-procedure
Als de fistel ingewikkelder is, kan de arts ervoor kiezen om de binnenkant van de fistel af te sluiten. Dat kan bijvoorbeeld met een stukje slijmvlies uit de darm of door het kanaaltje tussen de kringspieren dicht te maken (LIFT-procedure). Deze behandelingen geven minder risico op problemen met je kringspier.
Tijdelijk of blijvend stoma
Als er veel ontlasting door de fistel loopt of als de ontsteking niet tot rust komt, kan een stoma helpen. Hierdoor wordt je darm tijdelijk omgeleid en krijgt de fistel de kans om te genezen. Soms is het nodig dat het stoma blijvend blijft.
Medicatie
Voor sommige mensen, bijvoorbeeld mensen met de ziekte van Crohn, kunnen medicijnen zoals infliximab of adalimumab helpen. Deze medicijnen kunnen de ontsteking verminderen. Helaas werkt dit niet bij iedereen en vaak alleen tijdelijk.
Stamceltherapie
Stamceltherapie wordt soms aangeboden, maar deze behandeling wordt nog onderzocht. Er is nog niet genoeg bekend over hoe goed het werkt. Jouw arts bespreekt met je of dit in jouw geval een optie is.
